Wetgeving
Wet zorg en dwang
Anoek woont in een woonzorginstelling. Iedere winter is zij een paar keer ziek. De arts schrijft haar jaarlijks de griepprik voor. Haar persoonlijk begeleider stimuleert dit. Anoek is bang voor een prik en haar ouders willen het om principiële redenen niet. Hoe kan Anoek het leven leiden dat zij wenst?
De Wet zorg en dwang wordt per 1 januari 2020 van kracht. Deze wet heeft een eigentijds en individualistisch uitgangspunt wat de emancipatie van mensen met een beperking moet bevorderen. Daarbij gaat het om een gevoel van vrijheid; geen onvrijwillige zorg. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is dat ook zo?
Zorgplan
Voor iedereen die langer dan drie maanden zorg of begeleiding ontvangt, is een zorgplan verplicht. Dit wordt - zo mogelijk - in aanwezigheid van Anoek, haar ouders en de persoonlijk begeleider samengesteld. In het zorgplan staat welke zorg en begeleiding nodig is, door wie en waar en wanneer deze gegeven wordt. Daarbij is het belangrijk wat Anouk denkt, voelt en wil. Dan is het nodig met elkaar in gesprek te gaan over wat mogelijk en verantwoord is. Zo wordt samengewerkt aan een leven waar Anouk blij(er) van wordt. De Wet zorg en dwang heeft als uitgangspunt dat Anouk mag zijn wie zij is en dat zij kan kiezen.
Wet zorg en dwang
De Wet zorg en dwang geldt voor mensen met een verstandelijke beperking en psychogeriatrische problematiek. In deze wet wordt ervan uitgegaan dat iemand wilsbekwaam is, tenzij is vastgesteld dat iemand dit voor een bepaalde beslissing niet is. De wet is van toepassing bij onvrijwillige zorg bij dagbestedingslocaties, logeeropvang of in gezinshuizen, (kleinschalige) woonzorginstellingen en - in de toekomst - de thuissituatie.
Onvrijwillige zorg
In de wet zijn negen soorten van onvrijwillige zorg beschreven. Te denken valt aan medische handelingen als toedienen van vocht, voeding en medicatie, beperken van bewegingsvrijheid, insluiten in woning of kamer, beperken van bezoek e.a. Uitgangspunt van de wet is dat Anoek zorg krijgt waar ze het mee eens is. Geen onvrijwillige zorg van een professionele zorgverlener, tenzij er sprake is van ernstig nadeel - gevaar - voor Anoek of anderen of als het echt niet anders kan. Dan moet dat volgens een vastgesteld stappenplan worden beschreven.
Spanningsveld
Het uitgangspunt van deze wet kan in sommige situaties op gespannen voet staan met Bijbelse standpunten en waarden en normen. Van mensen die proberen te leven overeenkomstig Gods Woord vraagt dit een duidelijke identiteit, een open en eerlijke dialoog met zorgprofessionals en een heldere beschrijving van eigen wensen in het zorgplan.